2000ರಿಂದ 2025ರವರೆಗೆ, ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರವು ಹಲವಾರು ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ದಾಳಿಗಳಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದ್ದು, ಇವು ಗಮನಾರ್ಹ ಸಾವುನೋವುಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ. ಬೇಸಿಗೆಯ ಪ್ರವಾಸಕ್ಕೆಂದು ಕಾಶ್ಮೀರಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದ್ದ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿ ಉಗ್ರರು ಭೀಕರ ದಾಳಿಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಲೇಖನವು 2000ರಿಂದ 2025ರವರೆಗಿನ ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ನಾಗರಿಕರ ಮೇಲೆ ನಡೆದ 10 ಪ್ರಮುಖ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ದಾಳಿಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಚಟ್ಟಿಸಿಂಗ್ಪೋರಾ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡ ಮತ್ತು ಅಮರನಾಥ ಯಾತ್ರೆಯ ದಾಳಿಗಳು ಸೇರಿವೆ.
1. ಚಟ್ಟಿಸಿಂಗ್ಪೋರಾ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡ (ಮಾರ್ಚ್ 21, 2000)
ಅನಂತ್ನಾಗ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಚಟ್ಟಿಸಿಂಗ್ಪೋರಾ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಸಿಖ್ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿ ಉಗ್ರರು ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದ್ದರು. ಈ ದಾಳಿಯಲ್ಲಿ 36 ಸಿಖ್ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು ಕೊಲೆಯಾದರು. ಈ ಘಟನೆಯನ್ನು ಲಷ್ಕರ್-ಎ-ತಯ್ಯಬಾ (LeT) ಎಂಬ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಮೂಲದ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಸಂಘಟನೆಯಿಂದ ನಡೆಸಲಾಯಿತು ಎಂದು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಆರೋಪಿಸಿತು.
2. ನುನ್ವಾನ್ ಬೇಸ್ ಕ್ಯಾಂಪ್ ದಾಳಿ (ಆಗಸ್ಟ್ 2, 2000)
ಪಹಲ್ಗಾಮ್‌ನ ನುನ್ವಾನ್ ಬೇಸ್ ಕ್ಯಾಂಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಮರನಾಥ ಯಾತ್ರಿಕರನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಬೇರ್ಪಾಟುವಾದಿ ಉಗ್ರರು ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದರು. ಈ ದಾಳಿಯಲ್ಲಿ 24 ಅಮರನಾಥ ಯಾತ್ರಿಕರು ಸೇರಿದಂತೆ 32 ಮಂದಿ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು. ಈ ದಾಳಿಯನ್ನು ಲಷ್ಕರ್-ಎ-ತಯ್ಯಬಾ ಎಂಬ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಸಂಘಟನೆಯಿಂದ ನಡೆಸಲಾಯಿತು ಎಂದು ಶಂಕಿಸಲಾಗಿದೆ.
3. ಶೇಷನಾಗ್ ಬೇಸ್ ಕ್ಯಾಂಪ್ ದಾಳಿ (ಜುಲೈ 20, 2001)
ಅನಂತ್ನಾಗ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಶೇಷನಾಗ್ ಬೇಸ್ ಕ್ಯಾಂಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಮರನಾಥ ಯಾತ್ರಿಕರ ಮೇಲೆ ಉಗ್ರರು ಗ್ರೆನೇಡ್ ದಾಳಿ ಮತ್ತು ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದರು. ಈ ದಾಳಿಯಲ್ಲಿ 5 ಪುರುಷ ಯಾತ್ರಿಕರು, 3 ಮಹಿಳಾ ಯಾತ್ರಿಕರು, 3 ಮುಸ್ಲಿಂ ನಾಗರಿಕರು ಮತ್ತು 2 ಭದ್ರತಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಸೇರಿದಂತೆ 13 ಮಂದಿ ಕೊಲೆಯಾದರು.
4. ಶಾಸಕಾಂಗ ಸಂಕೀರ್ಣದ ಮೇಲೆ ಆತ್ಮಾಹುತಿ ದಾಳಿ (ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1, 2001)
ಶ್ರೀನಗರದ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ ರಾಜ್ಯ ಶಾಸಕಾಂಗ ಸಂಕೀರ್ಣದ ಮೇಲೆ ಆತ್ಮಾಹುತಿ (ಫಿದಾಯೀನ್) ಬಾಂಬ್ ದಾಳಿ ನಡೆಯಿತು. ಈ ದಾಳಿಯಲ್ಲಿ 36 ಮಂದಿ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು. ಈ ದಾಳಿಯು ನಾಗರಿಕರು ಮತ್ತು ಭದ್ರತಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಳನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿತ್ತು.
5. ಚಂದನ್ವಾರಿ ಬೇಸ್ ಕ್ಯಾಂಪ್ ದಾಳಿ (2002)
ಅಮರನಾಥ ಯಾತ್ರೆಯ ಚಂದನ್ವಾರಿ ಬೇಸ್ ಕ್ಯಾಂಪ್‌ನ ಮೇಲೆ ಉಗ್ರರು ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ 11 ಅಮರನಾಥ ಯಾತ್ರಿಕರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು. ಈ ದಾಳಿಯು ಯಾತ್ರಿಕರ ಮೇಲಿನ ನಿರಂತರ ಗುರಿಯನ್ನು ತೋರಿಸಿತು.
6. ಲೋವರ್ ಮುಂಡಾ ಐಇಡಿ ಸ್ಫೋಟ (ನವೆಂಬರ್ 23, 2002)
ಜಮ್ಮು-ಶ್ರೀನಗರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿಯ ಲೋವರ್ ಮುಂಡಾದಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಿತ ಸ್ಫೋಟಕ ಸಾಧನ (ಐಇಡಿ) ಸ್ಫೋಟಗೊಂಡಿತು. ಈ ದಾಳಿಯಲ್ಲಿ 9 ಭದ್ರತಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿ, 3 ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು 2 ಮಕ್ಕಳು ಸೇರಿದಂತೆ 19 ಮಂದಿ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು.
7. ನಂದಿಮಾರ್ಗ್ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡ (ಮಾರ್ಚ್ 23, 2003)
ಪುಲ್ವಾಮ ಜಿಲ್ಲೆಯ ನಂದಿಮಾರ್ಗ್ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಪಂಡಿತರನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿ ಉಗ್ರರು ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದರು. ಈ ದಾಳಿಯಲ್ಲಿ 11 ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು 2 ಮಕ್ಕಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಕನಿಷ್ಠ 24 ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಪಂಡಿತರು ಕೊಲೆಯಾದರು.
8. ಪುಲ್ವಾಮ ಕಾರ್ ಬಾಂಬ್ ದಾಳಿ (ಜೂನ್ 13, 2005)
ಪುಲ್ವಾಮಾದ ಜನದಟ್ಟಣೆಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಫೋಟಕಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದ ಕಾರು ಸ್ಫೋಟಗೊಂಡಿತು. ಈ ದಾಳಿಯಲ್ಲಿ 2 ಶಾಲಾ ಮಕ್ಕಳು ಸೇರಿದಂತೆ 13 ನಾಗರಿಕರು ಮತ್ತು 3 ಸಿಆರ್‌ಪಿಎಫ್ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು, ಜೊತೆಗೆ 100ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನ ಗಾಯಗೊಂಡರು.
9. ಕುಲ್ಟಾಮ್ ದಾಳಿ (ಜೂನ್ 12, 2006)
ಕುಲ್ಟಾಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಯೋತ್ಪಾದಕರು ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ 9 ನೇಪಾಳಿ ಮತ್ತು ಬಿಹಾರಿ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು. ಈ ದಾಳಿಯು ವಲಸೆ ಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿತ್ತು.
10. ಕುಲ್ಗಾಮ್ ಅಮರನಾಥ ಯಾತ್ರೆ ಬಸ್ ದಾಳಿ (ಜುಲೈ 10, 2017)
ಕುಲ್ಗಾಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಮರನಾಥ ಯಾತ್ರಿಕರನ್ನು ಸಾಗಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಬಸ್ ಮೇಲೆ ಲಷ್ಕರ್-ಎ-ತಯ್ಯಬಾ ಉಗ್ರರು ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದರು. ಈ ದಾಳಿಯಲ್ಲಿ 8 ಯಾತ್ರಿಕರು, ಅವರಲ್ಲಿ 6 ಮಹಿಳೆಯರು ಸೇರಿದಂತೆ ಕೊಲೆಯಾದರು. ಈ ದಾಳಿಯ ಮಾಸ್ಟರ್‌ಮೈಂಡ್ ಆಗಿದ್ದ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಉಗ್ರ ಅಬು ಇಸ್ಮಾಯಿಲ್ ಎಂದು ಪೊಲೀಸರು ಗುರುತಿಸಿದರು.
ಈ ದಾಳಿಗಳು ಕಾಶ್ಮೀರದಲ್ಲಿ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಸವಾಲನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ, ಇದು ನಾಗರಿಕರು, ಯಾತ್ರಿಕರು ಮತ್ತು ಭದ್ರತಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಳ ಮೇಲೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಈ ದಾಳಿಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಸತತವಾಗಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿವೆ.